Duran top organizasyonları takımların gizli silahı olarak önem arz etmektedir. Bu konuda, serbest vuruş ve köşe vuruşları üzerine taktiksel bir çalışma yapmak istedim…
Futbol’un son yıllarda farklı faktörlerin içine girmesi, gole ulaşmada stratejik taktikler ön plana çıktı. Bu yazıda, gole ulaşmada gizli bir silah olan duran top organizasyonları taktikleri üzerine çalışma yapmak istedim. Ama, asıl önemli olan futbol takımlarının bu tarz taktiksel avantajları kullanması. Bunun üzerine çalışan futbol takımları çok etkili hucüm organizasyonları üretebilir. Aşağıda vereceğim bir kaç taktik tamamıyla anonim’dir. Kendi amatör futbol anlayışım ile ürettiğim ama etkili olacağını düşündüğüm toplam 4 duran top taktiğini sizlerle paylaşmak istedim.
Serbest Vuruş Taktikleri
Serbest vuruş organizasyonların hangi bölge de ve ne zaman olacağı belli olmaz. Kaleyi karşıdan gören atışları bir kenara bırakırsak, ceza sahasına yakın yerlerde tehlike yaratacak bölgeleri göz önünde bulundurduğumuzda, birden çok bölgede özellikle Zone 13, 15,16 ve 18 gibi bölgelerin tehlikeli olduğunu söyleyebiliriz. Bu bölgelerin ceza sahasına yakın yerlerinde de kazanılan serbest vuruşlarda, direkt kaleye şutimkanı mevcuttur. Ama, daha etkili bir taktik ile bu bölgelerdeki serbest vuruşlardan da gol üretilebileceğini unutmamak gerekir.
Saha Zone’larına göre;
Bir takımın Zone 13, Zone 15, Zone 16 ve Zone 18 de kazandığı serbest vuruşlarda genellikle standart olarak açtığı ortalar ceza sahası 6 pas bölgesi veya penaltı bölgesine gelen bölümdür. Bu alana gönderilen toplara, takımın uzun boylu oyuncularının yönelerek kafa vuruşları yapmaları hedeflenir. Bu noktada önemli olan doğru yere topun gitmesi ve kafa vuruşu için koşu yapan oyuncusunun etkili bir vuruş çıkarabilmesidir. Örneğin aşağıdaki resimden yola çıkacak olursak. Kırmızı takımın aldığı serbest vuruş Zone 13’te yer almakta ve stratejik olarak penaltı noktasına atılacak bir top ile etkili bir gol pozisyonu oluşturulmak istenmektedir. Serbest vuruşu kullanacak olan kişinin sol ayaklı olması içeriye açacağı ortanın içe doğru geleceği bellidir.
Topa yönelecek oyuncuların doğru şeklide koşu yapması ve asıl kafayı vuracak kişiye alan açmaları önemlidir. Bunun tam tersi ayaklı ama aynı strateji ile penaltı noktasına gönderilecek bir serbest vuruşu organizasyonu da dışa doğru bir orta ile de mümkündür.
Yukarıda gösterilen iki resimde de sadece serbest vuruşu kullanan kişilerin yatkın olduğu veya güçlü olduğu ayağına göre ortalar açtıklarını görebiliriz. İkisinde de topu gönderilmek istenen yer penaltı noktası üstüdür. Bu klasik bir stratejidir. Özellikle alt yapıdaki oyunculara bu tarz ortalar açtırılır ve güçlü fizikte olan oyuncular ile etkili bir kafa vuruşu yapmaları istenilir. Ama, günümüz futbolunda bu strateji pek etkili olmamakla birlikte farklı stratejiler de devreye girmiştir. Öncelikle, kimin veya kimlerin kafa topuna çıkacağı, topun ceza sahasının hangi bölgesine gönderilmesi gerektiği veya son dokunuşun kimin tarafından geleceğine kadar her ihtimal ve taktik düşünülmektedir. Ayrıca son zamanlarda, bazı takımların serbest vuruşlarda, ön direğe veya arka direğe de top çıkarttığı ve uzun oyuncularını buralara yönlendirerek 6 pasa tekrar bir pas denemelerini, oradaki takım arkadaşlarıyla topu buluşturmaya çalışarak etkili bir şut çıkarmalarına avantaj sağlamalarını oluşturan stratejiler de mevcuttur.
Bunların dışında etkili birkaç serbest vuruş organizasyonunu öne sürecek olursak: Tercihler arasında kısa paslar ile ceza sahasına girmek düşünülebilir veya dışa çıkarılan pas sonrası uzak direğe bir pas düşünülebilir. Aşağıdaki resimlerde bunun üzerine çizilmiş iki taktik görebilirsiniz.
Serbest Vuruşu Taktik 1: Kamikaze
Taktik 1’de gösterilen serbest vuruş taktiği doğaçlama çizilmiş bir taktiktir. Ama, futbolda kullanılmış olma ihtimali yüksek olan çeşitli duran top organizasyonlarından biri olduğu yüksek ihtimalli bir çizimdir. Burada asıl önemli olan koordinasyon ve hızlı bir ekip çalışması önem arz etmektedir. Çünkü savunma oyuncularının ilk pasta koridoru kapama ihtimali yüksektir. Bu sebeple, birinci pastan, ikinci pasa kadar ki süreç hızlı olmak zorundadır. Bu sayede, üçüncü pas sonucunda içeride siyahlı takımdan dört futbolcu gol pozisyonuna girebilecek imkana sahip olacaktır. İkinci pastan sonra üçüncü pası atacak olan futbolcu, pası yerden ve şiddetli bir şekilde içeriye göndermesi bir diğer önemli durumdur. Resim 1’deki taktiği adlandırmak istersek kısaca “Kamikaze” diyebiliriz.
Serbest Vuruşu Taktik 2: Poker Face
Taktik 2’de gerçekleştirilen serbest vuruşta organizasyon, biraz riskli olsa da seçenek açısından fazla opsiyonlu olan bir duran top taktiği diyebiliriz. Tabi ki burada iki önemli nokta var. İlki topa koşacak iki kişinin olması ve birinin topu arkadaki asıl pası verecek veya şutu çekecek kişiye topu bırakırken, rakip takım savunmacıları yanıltmasıdır. İkincisi ise topu alacak olan asıl kişinin takımdaki en iyi ikinci ayak olması en önemli etkenlerden biridir. İlk pasta topu alan oyuncunun net üç seçeneği vardır. Birinci seçenek, soldan ceza sahasına giren oyunculara pas atması, ikinci opsiyonu sağdan ceza sahasına giren oyunculara pası atması veya üçüncü seçenek çerçeveyi görmesi için merkezdeki oyuncuların bir koridor açarak, topla buluşan oyuncuya şut imkânı tanımasıdır. Riskli ama denenebilecek bir duran top organizasyonu olsa da taktikte yer alan risk ise, içeri kat eden oyuncuların ofsaytta net kalma ihtimallerinin yüksek olmasıdır. Resim 2’deki taktiği adlandırmak istersek kısaca “Poker Face” diyebiliriz. Risk yüksek ama sonuç olumlu olabilir.
Köşe Vuruşu Taktikleri
Köşe vuruşları, ikinci önemli duran top organizasyonlarıdır. Köşe vuruşlarından elde edilebilecek birçok gol imkânı takımlar için mevcuttur. Bir takım genelde, köşe vuruş fırsatlarını ceza sahasında 6 pas veya penaltı noktasına açılan ortalar ile değerlendirmek istemektedir. Standart bir köşe vuruşunda, 6 pas üzerine veya penaltı noktası üzerine içerden veya dışarıdan açılan ortalar ile top gönderilerek tehlike oluşturulmaya çalışılmaktadır. Burada, köşe vuruşu kullanan oyuncuların koşuları, takımda uzun oyunculara kafa vuruşu imkânı sağlayabilecek takım çalışması ve pası atabilecek kişinin doğru yere orta açması önemli etkenlerdir.
Günümüzde, köşe vuruşları üzerine çeşitli taktikler uygulanmaktadır. Bunun önemiyle ilgili çalışmalar ve geliştirmeler yapılmaktadır. Yazının başında verilen, MIT – Spor Analizleri Konferansında yayınlanan “Duran Top Organizasyonları Makalesi” bu konunun en önemli kanıtlarındandır. Yine, yukarıda verilen makaledeki ısı haritası bilgisi, İngiliz takımlarının köşe vuruşlarında daha çok nereye topu gönderdiklerini gösteren önemli bir veri kaynağıdır. Tabi bunun haricinde uygulan farklı taktiklerde mevcuttur. Aşağıdaki resimlerde bunun üzerine çizilmiş iki doğaçlama taktik görebilirsiniz.
Köşe Vuruşu Taktikleri 1
Taktik 1’de çizilen klasik bir ön direkt organizasyonu diyebiliriz. Çizimde gördüğünüz gibi amaç ön direkte topla buluşacak kişinin topu arkaya aşırtması ve kaleye yakın noktadaki diğer kişilere vuruş fırsatı yaratmasıdır. Bu taktik, köşe vuruşlarında sık uygulanan taktiklerden biridir.
Köşe Vuruşu Taktikleri 2
Taktik 2’de çizilen taktik ise direkt kısa pas ve ceza sahası dışına açılan bir topta. Ayağı iyi ve tek topta kaleyi düşünecek kişiyle buluşturup şut fırsatı yaratacak köşe vuruşu organizasyonudur. Bu taktiğin zayıf noktası hızlı olunamaması ve herkesin aynı anda koşuya başlayamamasıdır. Ama, herkes senkronize şekilde koşuları yapmalı, boşa çıkan oyuncuya şut koridoru yaratacakları alanı oluşturmak için.
Bir sonraki yazımda görüşürüz….
